پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در استان تهران با استفاده از روش‌های داده محور و تحلیل سلسله مراتبی

Authors

  • حسین معماریان استاد، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • عماد محصل افشار دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • فرناز کامران‌زاد دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • مسعود مجرب دانشجوی دکترا، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

زمین‌لغزش یکی از پدیده‌های طبیعی است که هر سال سبب ایجاد خسارات مالی و جانی فراوانی در سطح کشور می‌شود. از این رو تشخیص مناطق مستعد لغزش، برای به‌کارگیری روش‌های پیش‌گیری یا مقابله با ناپایداری دامنه‌ها به منظور کاهش خطر و ریسک حاصل از آنها، بسیار اهمیت دارد. پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش یکی از روش‌های غیرمستقیم و کارآمد در شناسایی این مناطق است. هدف از این مطالعه، استفاده از روش‌های تحلیل آماری (داده‌محور) و قضاوت کارشناسی (تحلیل سلسله مراتبی) برای تعیین میزان خطر و تهیه نقشه پهنه‌بندی در محدوده استان تهران است. به این منظور، ابتدا از میان مهم‌ترین عوامل مؤثر بر زمین‌لغزش، 6 عامل مقدار شیب، جهت شیب، جنس مصالح زمین‌شناسی، فاصله از گسل، شتاب زمین‌لرزه و میزان بارندگی که تهیه داده‌هایشان برای همه استان تهران امکان‌پذیر بود، بر پایه قضاوت مهندسی در محیط GIS کلاسه‌بندی شدند. در روش داده‌محور، با قطع لایه‌های اطلاعاتی با نقشه پراکنش زمین‌لغزش‌ها و در روش AHP، بر پایه قضاوت کارشناس خبره، لایه‌ها و زیر‌لایه‌های اطلاعاتی، وزن‌دهی و با هم تلفیق شدند و سپس برای هر روش، نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در محیط  GISتهیه شد. مقایسه و اعتبارسنجی نتایج نشان داد که در روش داده‌محور، 9/92% از زمین‌لغزش‌ها در محدوده خطرناک (مجموع پهنه‌های پرخطر و بسیار پرخطر نقشه) با مساحت 15/7135 کیلومترمربع (2/37% از مساحت کل استان تهران) و در روش AHP، 5/96% از زمین‌لغزش‌ها در محدوده خطرناک با مساحت7/10344 کیلومترمربع (9/53% از مساحت کل استان تهران) قرار گرفته‌اند. در پایان با تقسیم درصد تعداد زمین‌لغزش در پهنه خطرناک به درصد مساحت پهنه خطرناک در کل مساحت استان تهران، نسبت عددی 5/2 برای روش داده‌محور و نسبت عددی 79/1 برای روش AHP محاسبه شد. مقایسه مقادیر نسبت عددی دو روش فوق نشان داد که روش داده‌محور با نسبت عددی بزرگ‌تر، جواب بهتری داشته است. زیرا نشان‌دهنده آن است که در مقایسه با روش AHP، درصد بالایی از زمین‌لغزش‌ها را در مساحت کوچک‌تری به‌عنوان پهنه خطرناک پوشش داده و بنابراین در تعیین پهنه خطرناک نسبت به روش AHP دقت بالاتری داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در شهرستان اردل (استان چهارمحال و بختیاری) با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

Landslide as a global disaster causes great human and financial damages. Identification of landslide causes and zonation assist in instability control and construction projects siting. This study aimed to identify landslide causes and instability zonation in Ardal county, Chaharmahal va Bakhtiari province, Iran, using Analytical Hierarchy Process (AHP). Current landslides were delineated throug...

full text

تهیه نقشه خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدل تراکم سطح و ‏فرآیند تحلیل سلسله ‌مراتبی سامانه‌ها

زمین‌لغزش از جمله سوانح طبیعی است که همه ساله موجب بروز خسارت‌های فراوان مالی و جانی در کشور می‌شود . در سال‌های اخیر ، وقوع ز مین‌لغزش در مناطق شمالی کشور به دلیل تغییر کاربری و احداث جاده افزایش یافته است. این پدیده در کشورهای رو به رشد، به دلیل افزایش سریع جمعیت و تخریب سریع منابع طبیعی شدیدتر است. روش‌های متعددی برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش وجود دارد. در این تحقیق، از روش‌های تراکم سطح و فر...

full text

پهنه‌بندی خطر سیلاب شهری با استفاده از GIS و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (مطالعۀ موردی: تهران)

شتاب شهرنشینی و روند رو به گسترش گرمایش جهانی اهمیت پرداختن به مسئلة سیلاب‌های شهری را بیش از پیش نمایان می‌کند. تهران به‌تازگی تحت تأثیر سیلاب و خسارت‌های ناشی از آن قرار گرفته است. بارندگی با شدت بالا و رشد و توسعة بی‌رویة شهر و شبکة ناکارآمد زهکشی از دلایل اصلی این امر به شمار می‌روند. این تحقیق رویکرد کارآمدی را در ارزیابی خطر سیل تهران به کار می‌گیرد. هدف این مطالعه توسعة پهنه‌بندی خطر سیل...

full text

تحلیل ارزش مشتری در بانک با استفاده از تکنیک داده کاوی و تحلیل سلسله مراتبی فازی

ارزش مشتری به تعامل بالقوه مشتریان با شرکت در طول دوره های زمانی مشخص اشاره می- کند. هنگامی که شرکت ها ارزش مشتری را درک کنند و به این موضوع پی ببرند که ارزش مشتری می تواند خدمات سفارشی سازی شده را برای مشتریان مختلف ارائه کند، آنگاه به مدیریت روابط مشتری موثر دست می یابند. این پژوهش بر صنعت بانکداری متمرکز بوده و به طور سیستماتیک تکنیک داده کاوی و مباحث مدیریتی را جهت تجزیه و تحلیل ارزش مشتریا...

full text

پهنهبندی زراعی- بوم‌شناختی اراضی کشاورزی استان گلستان جهت کشت کلزا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

به‌منظور پهنه‌بندی زراعی- بوم‌شناختی اراضی کشاورزی کنونی استان گلستان جهت کشت کلزا، از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) و فرایند سلسله مراتبی (AHP) جهت انطباق نیازمندی‌های محیطی گیاه زراعی با خصوصیات اراضی استفاده شد. ابتدا نیازهای زراعی- بوم‌شناختی کلزا با استفاده از منابع علمی تعیین، درجه‌بندی و سپس نقشه‌های موضوعی مورد نیاز تهیه شد. کار طبقه‌بندی و رتبه‌بندی هر لایه با توجه به روش محدودیت ساده ...

full text

آسیب‌پذیری و تاب‌آوری منطقه 15 تهران در برابر زلزله با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی

امروزه تحلیل و افزایش تاب آوری نسبت به سوانح طبیعی به حوزه‌ای مهم و گسترده‌ تبدیل شده است به طوریکه در حال حاضر از حرکت همزمان و متقابل توسعه پایدار و مدیریت سوانح به سمت افزایش تاب آوری بحث می‌شود. بر این اساس، تحلیل و افزایش تاب آوری سیستم‌های انسانی و محیطی در برابر سوانح طبیعی در مسیر نیل به آرمان توسعه پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. این پژوهش غیر آزمایشی دارای همبستگی بر اساس هد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 97

pages  101- 114

publication date 2016-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023